هرز شدن مفصل شانه: این مقاله توسط واحد تولید محتوای گروه ارتوپدی سامان، بزرگترین مرجع ارتوپدی ایران، تهیه شده است. احتمالاً برای همه ما پیش آمده که در مقطعی از زندگی، دچار درد و گرفتگی در ناحیه شانه شده باشیم. مفصل شانه، پیچیده‌ترین مفصل بدن است و دامنه حرکتی وسیعی دارد. همین تحرک زیاد، مفصل شانه را مستعد آسیب و هرز شدن مفصل شانه می‌کند. اما جای نگرانی نیست! در این مقاله جامع، به بررسی کامل درمان خانگی دررفتگی کتف می‌پردازیم. با گروه ارتوپدی سامان همراه باشید تا با علل، علائم، روش‌های تشخیص و درمان هرز شدن مفصل شانه آشنا شوید و راهی موثر برای رهایی از درد و بازیابی حرکت پیدا کنید.
درد آورترين بازي: كلنجار رفتن با مفصل شانه!
مفصل شانه به خاطر دامنه حرکتی وسیعش، نقش مهمی در انجام فعالیت‌های روزمره ما دارد. بلند کردن اجسام، لباس پوشیدن، شانه کردن موها و حتی فعالیت‌های ورزشی همگی نیازمند عملکرد صحیح مفصل شانه هستند. اما گاهی اوقات، این مفصل دردسرساز می‌شود و دچار هرز شدن مفصل شانه می‌گردد.
هرز شدن مفصل شانه اصطلاحی عامیانه برای ناپایداری مفصل شانه است. در این حالت، استخوان بازو به راحتی از حفره کم‌عمق مفصل شانه خارج می‌شود و یا در آن به طور کامل قرار نمی‌گیرد. این وضعیت می‌تواند باعث ایجاد درد، ضعف و احساس عدم ثبات در مفصل شود.
علل هرز شدن مفصل شانه چیست؟
دلایل مختلفی می‌توانند منجر به هرز شدن مفصل شانه شوند. برخی از شایع‌ترین علل عبارتند از:
- آسیب‌های مفصلی: دررفتگی مفصل شانه یا نیمه دررفتگی، از جمله آسیب‌های مفصلی شانه هستند که می‌توانند باعث هرز شدن مفصل شانه و ناپایداری مفصل شوند.
- کشیدگی یا پارگی عضلات یا تاندون‌های شانه: حرکات تکراری، بلند کردن اجسام سنگین و وارد شدن ضربه به شانه، می‌توانند باعث کشیدگی یا پارگی جزئی عضلات یا تاندون‌های شانه شوند. این آسیب‌ها معمولا با درد، التهاب و محدودیت حرکتی همراه هستند.
- ضعف عضلات شانه: عضلات ضعیف شانه نمی‌توانند به خوبی از مفصل حمایت کنند و این موضوع می‌تواند خطر هرز شدن مفصل شانه را افزایش دهد.
- وضعیت نامناسب بدن (پوسچر): قوز کردن پشت و گردن به مدت طولانی، می‌تواند باعث فشار بر روی عضلات شانه و ایجاد هرز شدن مفصل شانه شود.
- فعالیت‌های ورزشی سنگین: برخی از ورزش‌ها، مانند شنا، والیبال و بسکتبال، به دلیل حرکات تکراری شانه، می‌توانند خطر هرز شدن مفصل شانه را افزایش دهند.
اگر دچار هرز شدن مفصل شانه شدیم، چه کار کنیم؟
اگر احساس می‌کنید دچار هرز شدن مفصل شانه شده‌اید، مهم است که در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید. پزشک با انجام معاینات فیزیکی و بررسی علائم، علت هرز شدن مفصل شانه را تشخیص داده و بر اساس آن، بهترین روش درمانی را برای شما در نظر می‌گیرد. در برخی موارد، پزشک ممکن است درخواست انجام آزمایشاتی مانند رادیوگرافی (X-ray) یا MRI اسکن دهد تا بتواند به طور دقیق‌تری به وضعیت مفصل شانه شما پی ببرد.
در ضمن میتوانید بر روی عمل پارگی تاندون شانه کلیک کرده و اطلاعات در خور بدست بیاورید
روش‌های درمان هرز شدن مفصل شانه
خوشبختانه، در اکثر موارد هرز شدن مفصل شانه با روش‌های غیرجراحی قابل درمان است. هدف اصلی درمان، کاهش درد و التهاب، بهبود دامنه حرکتی مفصل و تقویت عضلات اطراف شانه است.
برخی از روش‌های رایج درمان هرز شدن مفصل شانه عبارتند از:
- استراحت: در مرحله اولیه هرز شدن مفصل شانه، استراحت دادن به مفصل شانه و اجتناب از فعالیت‌های سنگین، به کاهش درد و التهاب کمک می‌کند.
- استفاده از یخ: کمپرس سرد یخ می‌تواند به کاهش درد و التهاب مفصل کمک کند.
- داروهای ضد التهاب: مصرف داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن می‌تواند به کاهش درد و التهاب کمک کند.
- فیزیوتراپی: فیزیوتراپی نقش مهمی در درمان هرز شدن مفصل شانه دارد. فیزیوتراپیست با استفاده از تمرینات کششی و تقویتی، به بهبود دامنه حرکتی مفصل، تقویت عضلات اطراف شانه و بهبود ثبات مفصل کمک می‌کند.
- بند پشتی (بریس): در برخی موارد، پزشک ممکن است استفاده از بند پشتی (بریس) را برای حمایت از مفصل شانه و کاهش درد توصیه کند.
- تقویت عضلات شانه: همانطور که اشاره شد، ضعف عضلات شانه یکی از دلایل هرز شدن مفصل شانه است. بنابراین، انجام تمرینات تقویتی برای تقویت عضلات اطراف شانه، می‌تواند به بهبود ثبات مفصل و پیشگیری از هرز شدن مجدد آن کمک کند.
جدول تمرینات تقویتی برای بهبود هرز شدن مفصل شانه
| حرکت | شرح | تکرار | ست |
|---|---|---|---|
| چرخش رو به بیرون با کش ورزشی | یک سر کش ورزشی را دور یک میله محکم و سر دیگر آن را دور دست خود بگیرید. آرنج خود را نزدیک بدن نگه دارید و با دستتان، کش را به سمت بیرون بدن بکشید تا زمانی که احساس کشش ملایمی در عضلات شانه خود کنید. به مدت 15 ثانیه نگه دارید و سپس به آرامی به حالت اولیه برگردید. این حرکت را 10 بار برای هر طرف تکرار کنید و 2 تا 3 ست انجام دهید. | 10 بار | 2-3 ست |
| بالا بردن دست با دمبل | یک دمبل سبک در هر دست بگیرید و بایستید. آرنج‌هایتان را نزدیک بدن نگه دارید و به آرامی دست‌های خود را به طرفین بالا ببرید تا زمانی که با زمین موازی شوند. به مدت 2 ثانیه نگه دارید و سپس به آرامی به حالت اولیه برگردید. این حرکت را 12 بار برای هر طرف تکرار کنید و 2 تا 3 ست انجام دهید. | 12 بار | 2-3 ست |
| حرکت چرخشی با دست | بایستید و پاها را به اندازه عرض شانه باز کنید. دست راست خود را به طرفین و تا ارتفاع شانه بالا بیاورید. آرنج‌تان را خم کنید و با حرکات دایره‌ای کوچک، شانه خود را به آرامی به سمت جلو و سپس به سمت عقب بچرخانید. 10 بار به سمت جلو و 10 بار به سمت عقب بچرخانید. این حرکت را با دست چپ نیز تکرار کنید. 2 تا 3 ست برای هر طرف انجام دهید. | 10 بار (چرخش جلو) | 2-3 ست |
| 10 بار (چرخش عقب) |
تذکر: قبل از شروع هر گونه برنامه ورزشی، حتما با پزشک خود مشورت کنید تا از بی خطر بودن حرکات برای وضعیت خاص شما اطمینان حاصل شود.
عوارض ناشی از عدم درمان هرز شدن مفصل شانه
یکی از مهم‌ترین دلایل برای جدی گرفتن هرز شدن مفصل شانه ، عوارض احتمالی ناشی از عدم درمان آن است. برخی از این عوارض عبارتند از:
- درد مزمن شانه: اگر هرز شدن مفصل شانه به درستی درمان نشود، می‌تواند به درد مزمن شانه تبدیل شود. درد مزمن، دردی است که بیش از ۳ ماه به طول می‌انجامد و می‌تواند کیفیت زندگی فرد را به طور قابل توجهی تحت تاثیر قرار دهد.
جداول علائم و نشانه‌های هرز شدن مفصل شانه
تشخیص هرز شدن مفصل شانه توسط پزشک متخصص ارتوپدی صورت می‌گیرد. پزشک معمولا برای تشخیص، مراحل زیر را انجام می‌دهد:
- بررسی شرح حال بیمار: پزشک در مورد سابقه پزشکی، علائم، شدت درد و فعالیت‌های روزانه بیمار سوال خواهد کرد.
- معاینه فیزیکی شانه: پزشک، مفصل شانه را از نظر وجود درد، تورم، محدودیت حرکتی و ضعف عضلانی معاینه می‌کند. همچنین، ممکن است پزشک برخی از حرکات خاص را انجام دهد تا علت هرز شدن مفصل شانه را بهتر تشخیص دهد.
- آزمایشات تصویربرداری: در برخی موارد، برای بررسی دقیق‌تر مفصل شانه و تشخیص علت زمینه‌ای هرز شدن مفصل شانه، ممکن است پزشک درخواست انجام آزمایشاتی مانند رادیوگرافی (X-ray)، سونوگرافی (Ultrasound) یا MRI اسکن دهد.
با این حال، بدن انسان با علائم و نشانه‌های هشداردهنده‌ای ما را از وجود مشکل هرز شدن مفصل شانه مطلع می‌کند. در این جدول به برخی از این علائم و نشانه‌ها اشاره می‌کنیم:
جدول علائم و نشانه‌های هرز شدن مفصل شانه
| علائم | شرح |
|---|---|
| درد | درد در ناحیه شانه، اصلی‌ترین علامت هرز شدن مفصل شانه است. این درد می‌تواند تیرکشنده، سوزشی یا درد مبهم باشد و معمولا با فعالیت تشدید می‌شود. |
| احساس گیر کردن مفصل | احساس گیر کردن، قفل کردن یا ساییدن استخوان‌ها روی هم، می‌تواند نشانه‌ای از هرز شدن مفصل شانه باشد. |
| ضعف و بی‌ثباتی | احساس ضعف و بی‌ثباتی در مفصل شانه، یکی دیگر از علائم شایع هرز شدن مفصل شانه است. فرد ممکن است احساس کند که مفصل شانه‌اش در جای خود محکم نیست و به راحتی از حفره کم‌عمق آن خارج می‌شود. |
| صدا یا تق‌تق کردن مفصل | در برخی موارد، ممکن است فرد هنگام حرکت دادن شانه، احساس صدا یا تق‌تق کردن مفصل کند. |
| محدودیت دامنه حرکتی | مفتضح شدن مفصل شانه و کاهش دامنه حرکتی آن، از دیگر علائم هرز شدن مفصل شانه است. فرد ممکن است در بالا بردن بازو، چرخاندن دست به طرفین یا انجام سایر حرکات شانه با مشکل مواجه شود. |
توجه: این جدول تنها برای اطلاع‌رسانی است و نباید جایگزین تشخیص پزشک شود. اگر هر گونه علائمی از هرز شدن مفصل شانه را تجربه می‌کنید، حتما به پزشک متخصص ارتوپدی مراجعه کنید.
در ضمن میتوانید بر روی عمل تعویض مفصل شانه کلیک کرده و اطلاعات در خور بدست بیاورید
درمان خانگی دررفتگی کتف
در بخش قبلی به روش‌های درمان غیرجراحی هرز شدن مفصل شانه اشاره کردیم. اما ممکن است در شرایط اورژانسی، فرد دچار دررفتگی کامل مفصل شانه شود. در این مواقع، مراجعه فوری به پزشک الزامی است. با این حال، دانستن برخی نکات اولیه برای کمک‌های اولیه دررفتگی کتف خالی از لطف نیست.
تذکر مهم: این توصیه‌های خانگی جایگزین مراجعه به پزشک نیستند. در صورت مواجه شدن با دررفتگی کتف، حتما به سرعت به اورژانس مراجعه کنید تا پزشک متخصص بتواند مفصل دررفته را جا بیندازد.
نکات اولیه برای کمک‌های اولیه دررفتگی کتف
- بستن ناحیه آسیب دیده: اولین اقدام برای کمک‌های اولیه دررفتگی کتف، ثابت نگه داشتن ناحیه آسیب دیده است. میتوانید از یک باند یا اسکارف برای بستن شانه و بازو استفاده کنید. به این ترتیب از حرکت بیشتر مفصل و تشدید درد جلوگیری می‌شود.
- استفاده از یخ: کمپرس سرد یخ می‌تواند به کاهش درد و التهاب مفصل کمک کند.
- بالا نگه داشتن بازو: با استفاده از بالش یا هر وسیله دیگری، بازوی مصدوم را بالاتر از سطح قلب نگه دارید. این کار به کاهش تورم کمک می‌کند.
- مسکن‌های درد: میتوانید از مسکن‌های درد بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا استامینوفن برای کاهش درد استفاده کنید.
توجه: این نکات تنها برای کمک‌های اولیه دررفتگی کتف هستند و به هیچ وجه نباید جایگزین مراجعه به پزشک شوند.
پرسش‌های متداول (FAQ) درباره هرز شدن مفصل شانه
در این بخش به برخی از سوالات متداول درباره هرز شدن مفصل شانه پاسخ می‌دهیم:
- چه مدت طول می‌کشد تا هرز شدن مفصل شانه بهبود یابد؟
مدت زمان بهبودی هرز شدن مفصل شانه به شدت آسیب بستگی دارد. در موارد خفیف، ممکن است با چند روز استراحت و رعایت نکات درمانی، بهبودی حاصل شود. اما در موارد شدیدتر، ممکن است به چند هفته یا حتی ماه فیزیوتراپی نیاز باشد.
- آیا می‌توانم برای درمان هرز شدن مفصل شانه از کمپرس گرم استفاده کنم؟
در مرحله اولیه هرز شدن مفصل شانه که با التهاب همراه است، بهتر است از کمپرس سرد استفاده شود. اما بعد از گذشت چند روز و کاهش التهاب، می‌توان از کمپرس گرم برای بهبود جریان خون و تسکین درد استفاده کرد.
- آیا برای درمان هرز شدن مفصل شانه به عمل جراحی نیاز است؟
در اکثر موارد، درمان هرز شدن مفصل شانه با روش‌های غیرجراحی مانند استراحت، فیزیوتراپی و داروهای ضد التهاب امکان‌پذیر است. جراحی معمولا برای موارد شدید یا آسیب‌های خاصی مانند پارگی کامل rotator cuff در نظر گرفته می‌شود.
- کدام متخصص برای درمان هرز شدن مفصل شانه مناسب است؟
پزشک متخصص ارتوپدی برای تشخیص و درمان هرز شدن مفصل شانه صلاحیت دارد. همچنین، فیزیوتراپیست نقش مهمی در روند درمان و بهبود دامنه حرکتی مفصل دارد.
- آیا هرز شدن مفصل شانه مسری است؟
خیر، هرز شدن مفصل شانه یک بیماری عفونی نیست و قابلیت سرایت ندارد. این عارضه ناشی از آسیب‌های وارده به مفصل شانه یا ضعف عضلات اطراف آن است.
- برای تقویت عضلات شانه چه ورزش‌هایی مناسب هستند؟
تمرینات با وزنه سبک، کشیدن باندهای ورزشی و حرکات تقویتی با توپ ورزشی می‌تواند به تقویت عضلات شانه کمک کند. اما قبل از شروع هر گونه برنامه ورزشی، حتما با پزشک خود مشورت کنید.
- آیا بلند کردن اجسام سنگین می‌تواند باعث هرز شدن مفصل شانه شود؟
بله، بلند کردن اجسام سنگین به خصوص با فرم نامناسب، می‌تواند فشار زیادی به مفصل شانه وارد کند و خطر هرز شدن مفصل شانه را افزایش دهد.
- در رفتگی کتف با نیمه دررفتگی شانه چه تفاوتی دارد؟
دررفتگی کامل مفصل شانه زمانی اتفاق می‌افتد که استخوان بازو به طور کامل از حفره کم‌عمق مفصل شانه خارج شود. اما در نیمه دررفتگی، استخوان بازو تا حدی از مفصل خارج می‌شود و سپس به جای خود برمی‌گردد. هر دو عارضه باعث درد و ناپایداری مفصل شانه می‌شوند اما دررفتگی کامل معمولا با درد شدیدتر و احساس خالی شدن مفصل همراه است.
جمع‌بندی و نکات کلیدی
هرز شدن مفصل شانه، وضعیتی است که در آن استخوان بالایی بازو (هومروس) به طور کامل یا جزئی از حفره کم‌عمق مفصل شانه (گلنوئید) خارج می‌شود. این عارضه می‌تواند باعث درد شدید، ناپایداری مفصل و محدودیت حرکتی شود.
علل هرز شدن مفصل شانه:
- بی‌ثباتی مفصل شانه به دلیل ضعف عضلات یا آسیب به رباط‌ها و تاندون‌ها
- ضربه مستقیم به مفصل شانه، مانند زمین خوردن یا تصادف
- انجام حرکات ناگهانی یا شدید با شانه
- بلند کردن اجسام سنگین با فرم نامناسب
- برخی از بیماری‌ها مانند هایپرلاکسیته مفصلی (laxity – شل بودن مفاصل)
علائم هرز شدن مفصل شانه:
- درد شدید در ناحیه شانه
- احساس خالی شدن یا بیرون آمدن مفصل از حفره
- بی‌تحرکی کامل یا جزئی مفصل
- ضعف و ناپایداری مفصل
- صدا یا تق‌تق کردن مفصل
- محدودیت دامنه حرکتی
تشخیص هرز شدن مفصل شانه:
- معاینه فیزیکی توسط پزشک متخصص ارتوپدی
- تصویربرداری با اشعه ایکس، سونوگرافی یا MRI
درمان هرز شدن مفصل شانه:
- دررفتگی کامل مفصل شانه باید توسط پزشک متخصص جا انداخته شود.
- درمان‌های غیرجراحی مانند استراحت، یخ، داروهای ضد التهاب، فیزیوتراپی و در برخی موارد تزریق کورتیکواستروئید
- در موارد شدید یا آسیب‌های خاص، ممکن است به جراحی نیاز باشد.
پیشگیری از هرز شدن مفصل شانه:
- گرم کردن قبل از ورزش
- تقویت عضلات شانه
- انجام حرکات کششی
- حفظ وضعیت صحیح بدن
- اجتناب از بلند کردن اجسام سنگین
در ضمن میتوانید بر روی عمل مفصل شانه کلیک کرده و اطلاعات در خور بدست بیاورید
نکات مهم:
- در صورت experiencing any pain in your shoulder joint (درد در مفصل شانه خود را تجربه می‌کنید)، حتما به پزشک متخصص ارتوپدی مراجعه کنید.
- تشخیص و درمان زودهنگام هرز شدن مفصل شانه، برای جلوگیری از عوارض جانبی و بهبود سریع‌تر ضروری است.
- فیزیوتراپی نقش مهمی در بهبود دامنه حرکتی مفصل، تقویت عضلات اطراف شانه و پیشگیری از هرز شدن مجدد دارد.
امیدواریم این مقاله جامع برای شما مفید بوده باشد. گروه ارتوپدی سامان، با بهره‌مندی از مجرب‌ترین متخصصین ارتوپدی و پیشرفته‌ترین تجهیزات درمانی، آماده ارائه خدمات تشخیصی و درمانی در زمینه بیماری‌های مفاصل شانه، از جمله درمان هرز شدن مفصل شانه به شما عزیزان می‌باشد.
منابع:
