علت انحراف زانوچیست؟ آیا انحراف زانو دارم؟
انحراف زانو، که به آن ژنو واروم (پای پرانتزی) یا ژنو والگوم (پای ضربدری) نیز گفته میشود، یک عارضه شایع است که می‌تواند در هر سنی رخ دهد و کیفیت زندگی افراد را تحت تاثیر قرار دهد. این عارضه، که با تغییر زاویه طبیعی بین استخوان ران و ساق پا مشخص میشود، می‌تواند منجر به درد، آرتروز، و مشکلات حرکتی شود.
علل انحراف زانو
علل متعددی برای انحراف زانو وجود دارد که می‌توان آنها را به دو دسته کلی مادرزادی و اکتسابی تقسیم کرد:
علل مادرزادی:
- عوامل ژنتیکی: وراثت می‌تواند نقش مهمی در ایجاد انحراف زانو داشته باشد.
- اختلالات رشد استخوان: برخی اختلالات مادرزادی در رشد استخوان‌ها می‌توانند منجر به انحراف زانو شوند.
عوامل خطر
علاوه بر علل ذکر شده، برخی عوامل خطر می‌توانند احتمال ابتلا به انحراف زانو را افزایش دهند:
- سن بالا
- جنسیت (زنان بیشتر در معرض خطر هستند)
- سابقه خانوادگی
- فعالیت‌های ورزشی سنگین
- ضعف عضلات
درمان انحراف زانو
| نوع انحراف زانو | ویژگی‌ها | روش درمان پیشنهادی |
| زانوی ضربدری (والگوم) | فاصله زیاد بین مچ پاها – زانوها به هم نزدیک‌اند | فیزیوتراپی، بریس، جراحی در موارد شدید |
| زانوی پرانتزی (واروم) | فاصله بین زانوها زیاد است – مچ پاها به هم نزدیک‌اند | بریس، تمرینات اصلاحی، جراحی در صورت لزوم |
| انحراف چرخشی | چرخش داخلی یا خارجی استخوان ران یا ساق پا | فیزیوتراپی تخصصی، جراحی در موارد خاص |
آیا جراحی درمان قطعی و بهترین گزینه برای درمان انحراف زانو است؟
خیر،انواع روش برای درمان این بیماری وجود دارد اما انتخاب بهترین گزینه و درمان قطعی توسط پزشک تشخیص داده میشود.
زمانی که جراحی می‌تواند درمان قطعی باشد:
- در انحراف‌های شدید که درد، محدودیت حرکتی یا ناتوانی عملکردی ایجاد کرده‌اند.
- در مواردی که درمان‌های غیرجراحی (فیزیوتراپی، بریس، ورزش) مؤثر نبوده‌اند.
- در بزرگسالانی که استخوان‌ها رشد کرده و شکل نهایی را گرفته‌اند.
- در انحراف‌های ناشی از مشکلات ساختاری استخوان یا ناهنجاری‌های مادرزادی.
زمانی که جراحی ضروری نیست:
- در کودکان با انحراف‌های خفیف (اغلب با رشد اصلاح میشود).
- زمانی که با ورزش درمانی، فیزیوتراپی و بریس می‌توان انحراف را کنترل یا اصلاح کرد.
- در مواردی که درد و محدودیت جدی وجود ندارد.
جراحی درمان قطعی احتمالی است، اما فقط در موارد خاص. در اغلب موارد، درمان‌های غیرجراحی مؤثرتر، کم‌خطرتر و ترجیح داده‌شده‌اند. تصمیم نهایی باید بر اساس نظر پزشک ارتوپد و پس از بررسی عکس‌برداری و ارزیابی بالینی گرفته شود.
انحراف زانو: آیا همیشه مادرزادی است؟
خیر گاها عوامل اکتسابی نیز که در ادامه بیستر درباره آن توضیج داده خواهد شد نیز ذخیل می باشد.
عوامل مادرزادی
- ژنتیک: سابقه خانوادگی می‌تواند احتمال ابتلا به انحراف زانو را افزایش دهد.
- اختلالات رشدی: برخی از اختلالات رشدی مانند دیسپلازی استخوانی می‌توانند منجر به انحراف زانو شوند.
- ناهنجاری‌های مادرزادی: در برخی موارد، نوزادان با ناهنجاری‌های مادرزادی در استخوان‌ها و مفاصل زانو متولد می‌شوند که منجر به انحراف زانو میشود.
عوامل اکتسابی
- آسیب‌ها: ضربه به زانو، مانند شکستگی یا آسیب رباط، می‌تواند تراز آن را تغییر دهد.
- بیماری‌ها: برخی از بیماری‌ها مانند آرتروز، آرتروز روماتوئید و راشیتیسم می‌توانند باعث انحراف زانو شوند.
- چاقی: اضافه وزن بدن فشار بیشتری را بر مفاصل زانو وارد می‌کند و باعث تشدید ناهماهنگی میشود.
- کمبود ویتامین D: کمبود این ویتامین می‌تواند زمینه ساز انحراف زانو باشد.
در ضمن میتوانید بر روی عمل جراحی تعویض مفصل زانو کلیک کرده و اطلاعات در خور بدست بیاورید و با ما در ارتباط باشید تا کاملا رایگان بهترین مشاوره را داشته باشید تا بهترین عمل جراحی ممکن را انجام بدهید
آزمون سریع و جذاب “آیا انحراف زانو دارم؟”
| سوال | بله | خیر |
| آیا هنگام راه رفتن یا دویدن احساس ناپایداری در زانوهای خود دارید؟ | ☐ | ☐ |
| آیا زانوهای شما هنگام ایستادن کاملاً صاف، به سمت داخل یا خارج خمیده به نظر می‌رسند؟ | ☐ | ☐ |
| آیا هنگام بالا و پایین رفتن از پله‌ها یا هنگام نشستن و برخاستن، در زانوهای خود احساس درد می‌کنید؟ | ☐ | ☐ |
| آیا زانوهای شما هنگام حرکت دادن، صداهای غیرطبیعی مانند تق تق یا ساییدگی می‌دهند؟ | ☐ | ☐ |
| آیا در ناحیه زانو احساس تورم، قرمزی یا گرما می‌کنید؟ | ☐ | ☐ |
| آیا هنگام راه رفتن طولانی مدت یا ورزش، زانوهای شما به سرعت خسته می‌شوند؟ | ☐ | ☐ |
| آیا سابقه خانوادگی انحراف زانو یا سایر مشکلات ارتوپدی دارید؟ | ☐ | ☐ |
انواع انحراف زانو
به طور کلی، دو نوع اصلی انحراف زانو وجود دارد:
- زانوی ضربدری در این نوع انحراف، زمانی که فرد ایستاده است، مچ پاها به هم نزدیک هستند اما زانوها از هم فاصله دارند.
- زانوی پرانتزی در این نوع انحراف، زمانی که فرد ایستاده است، مچ پاها از هم فاصله دارند اما زانوها به هم نزدیک هستند.
مقایسه انواع انحراف زانو و علائم آنها
| نوع انحراف زانو | علائم شایع |
| زانوی ضربدری | زانوها به سمت داخل خمیده، فاصله بین مچ پاها هنگام ایستادن، درد در قسمت خارجی زانو، ناپایداری زانو |
| زانوی پرانتزی | زانوها به سمت خارج خمیده، فاصله بین زانوها هنگام ایستادن، درد در قسمت داخلی زانو، آرتروز زودرس زانو |
| انحراف کشکک زانو | درد در جلوی زانو، احساس خالی شدن زانو، صدای تق تق هنگام حرکت، تورم و التهاب |
علائم انحراف زانو
انحراف زانو همیشه با درد همراه نیست، اما برخی از علائم شایع آن عبارتند از:
- مشاهده واضح انحراف زانوها به سمت داخل یا خارج
- ساییدگی غیرطبیعی قسمت داخلی یا خارجی زانوها هنگام راه رفتن یا دویدن
- درد زانو، به خصوص بعد از فعالیت های بدنی
- سفتی یا خشکی مفصل زانو
- مشکل در راه رفتن یا دویدن
تشخیص انحراف زانو
تشخیص انحراف زانو اغلب با معاینه فیزیکی ساده توسط پزشک متخصص ارتوپدی انجام می شود. در طول معاینه، پزشک وضعیت قرارگیری پاها و زانوها را بررسی می کند و همچنین ممکن است از فرد بخواهد راه برود.
تست انحراف زانو
در برخی موارد، پزشک ممکن است برای تأیید تشخیص انحراف زانو و بررسی میزان انحراف، از تست های تصویربرداری مانند اشعه ایکس یا MRI استفاده کند.
درمان انحراف زانو
درمان انحراف زانو به سن، شدت انحراف و علت زمینه ای آن بستگی دارد.
در موارد خفیف، ممکن است هیچ درمانی لازم نباشد. با این حال، در موارد شدیدتر، درمان های مختلفی می توانند به بهبود انحراف زانو و کاهش علائم آن کمک کنند.
درمان انحراف زانو با ورزش
تمرینات تقویتی عضلات پا و زانو می توانند به بهبود تراز زانو و کاهش فشار روی مفصل زانو کمک کنند. برخی از تمرینات مفید برای انحراف زانو عبارتند از:
- اسکات
- لانژ
- لیفت پا صاف
- اکستنشن زانو
درمان انحراف زانو بدون عمل جراحی
در برخی موارد، پزشک ممکن است برای اصلاح انحراف زانو بدون نیاز به جراحی، از بریس یا زانوبند استفاده کند.
زانوبندها می توانند به تراز زانو کمک کرده و فشار روی مفصل را کاهش دهند.
درمان انحراف زانو با جراحی
در موارد شدید انحراف زانو که به درمان های غیر جراحی پاسخ نمی دهند، ممکن است جراحی لازم باشد.
جراحی انحراف زانو به منظور صاف کردن استخوان ها و بهبود تراز زانو انجام می شود.
انواع مختلفی از جراحی برای انحراف زانو وجود دارد که پزشک با توجه به شرایط بیمار، بهترین روش را انتخاب خواهد کرد.
هزینه عمل انحراف زانو
هزینه عمل انحراف زانو به عوامل مختلفی مانند نوع جراحی، محل زندگی و بیمه درمانی فرد بستگی دارد.
به طور کلی، هزینه عمل انحراف زانو بین 10 تا 20 میلیون تومان می باشد.
عواقب عدم درمان انحراف زانو و راهکارهای پیشگیری
| عواقب عدم درمان | راهکارهای پیشگیری |
| آرتروز زودرس زانو | حفظ وزن مناسب، تقویت عضلات اطراف زانو، استفاده از کفش‌های مناسب، انجام حرکات اصلاحی |
| درد مزمن زانو | اجتناب از فعالیت‌های سنگین و پرفشار، استفاده از زانوبند در صورت نیاز، فیزیوتراپی |
| ناپایداری و دررفتگی زانو | انجام ورزش‌های تعادلی، تقویت عضلات چهارسر ران، مراجعه به پزشک در صورت بروز آسیب |
| تغییر شکل دائمی زانو | تشخیص و درمان زودهنگام، اصلاح الگوی راه رفتن و ایستادن |
انحراف زانو در کودکان
انحراف زانو در کودکان عارضه ای شایع است که می تواند به صورت زانوی پرانتزی یا ضربدری ظاهر شود.
در اکثر موارد، انحراف زانو در کودکان با رشد طبیعی استخوان ها به مرور زمان برطرف می شود. با این حال، در برخی موارد ممکن است این عارضه باقی بماند و نیاز به درمان داشته باشد.
علائم انحراف زانو در کودکان
علائم انحراف زانو در کودکان عبارتند از:
- مشاهده واضح انحراف زانوها به سمت داخل یا خارج
- ساییدگی غیرطبیعی قسمت داخلی یا خارجی زانوها هنگام راه رفتن یا دویدن
- درد زانو، به خصوص بعد از فعالیت های بدنی
- سفتی یا خشکی مفصل زانو
- مشکل در راه رفتن یا دویدن
تشخیص انحراف زانو در کودکان
تشخیص انحراف زانو در کودکان اغلب با معاینه فیزیکی ساده توسط پزشک متخصص اطفال یا ارتوپد انجام می شود.
در طول معاینه، پزشک وضعیت قرارگیری پاها و زانوها را بررسی می کند و همچنین ممکن است از کودک بخواهد راه برود.
در برخی موارد، پزشک ممکن است برای تأیید تشخیص انحراف زانو و بررسی میزان انحراف، از تست های تصویربرداری مانند اشعه ایکس یا MRI استفاده کند.
درمان انحراف زانو در کودکان
درمان انحراف زانو در کودکان به سن، شدت انحراف و علت زمینه ای آن بستگی دارد.
در موارد خفیف، ممکن است هیچ درمانی لازم نباشد.
با این حال، در موارد شدیدتر، درمان های مختلفی می توانند به بهبود انحراف زانو و کاهش علائم آن کمک کنند.
درمان های غیر جراحی انحراف زانو در کودکان:
- مشاهده: در موارد خفیف انحراف زانو، پزشک ممکن است فقط کودک را تحت نظر داشته باشد تا ببیند آیا این عارضه با رشد طبیعی استخوان ها برطرف می شود یا خیر.
- براس یا زانوبند: در برخی موارد، پزشک ممکن است برای اصلاح انحراف زانو بدون نیاز به جراحی، از بریس یا زانوبند استفاده کند.
- فیزیوتراپی: فیزیوتراپی می تواند به تقویت عضلات پا و زانو و بهبود دامنه حرکتی مفصل زانو کمک کند.
درمان جراحی انحراف زانو در کودکان:
در موارد شدید انحراف زانو که به درمان های غیر جراحی پاسخ نمی دهند، ممکن است جراحی لازم باشد.
جراحی انحراف زانو در کودکان به منظور صاف کردن استخوان ها و بهبود تراز زانو انجام می شود.
انواع مختلفی از جراحی برای انحراف زانو در کودکان وجود دارد که پزشک با توجه به شرایط بیمار، بهترین روش را انتخاب خواهد کرد.
پیشگیری از انحراف زانو در کودکان
برخی از اقداماتی که می توان برای پیشگیری از انحراف زانو در کودکان انجام داد عبارتند از:
- حفظ وزن سالم کودک
- تشویق کودک به فعالیت های بدنی منظم
- اجتناب از پوشیدن کفش های نامناسب
- معاینات منظم با پزشک برای بررسی وضعیت سلامت کلی کودک
گروه سامان ارتوپد، حامی سلامت شما
گروه سامان ارتوپد با بیش از 10 سال سابقه در ارائه خدمات آموزشی و اطلاع رسانی در زمینه ارتوپدی، بزرگترین وبسایت ارتوپدی فارسی زبان است.
هدف ما از ارائه این مطالب، افزایش آگاهی شما در مورد انحراف زانو و راه های درمان آن است.
در صورت داشتن هرگونه سوال یا نیاز به مشاوره با متخصصان ارتوپد، می توانید از طریق وبسایت یا تماس با شماره های درج شده در سایت با ما در ارتباط باشید.
گروه سامان ارتوپد، متخصص ارتوپدی، سلامت پاهای شما
جمع بندی
انحراف زانو عارضه ای شایع است که می تواند در هر سنی رخ دهد، اما بیشتر در کودکان و نوجوانان در حال رشد دیده می شود.
این عارضه می تواند به صورت زانوی پرانتزی یا ضربدری ظاهر شود و در برخی موارد با درد، ساییدگی غیرطبیعی مفصل زانو و مشکل در راه رفتن یا دویدن همراه باشد.
منابع جهانی در رابطه با علت انحراف زانو
عوامل مادرزادی و ژنتیکی:
- اختلال های استخوان: این اختلالات رشد استخوان می‌توانند منجر به انحراف زانو شوند.
- بیماریاستخوانی: این بیماری، که عمدتاً در کودکان رخ می‌دهد، باعث رشد غیرطبیعی استخوان درشت نی میشود و می‌تواند به پای پرانتزی منجر شود.
- منبع: Children’s Hospital of Philadelphia: Blount Disease: (https://www.chop.edu/conditions-diseases/blount-disease)
- بیماری‌ها و اختلالات:بیماری تخریب استخوان: این بیماری التهابی مزمن می‌تواند باعث تخریب مفاصل زانو و در نتیجه انحراف زانو شود.
- منبع: Mayo Clinic: Rheumatoid arthritis: (https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/rheumatoid-arthritis/symptoms-causes/syc-20353648) 1 2
- 1. github.com
- github.com
- 2. www.ncbi.nlm.nih.gov
- www.ncbi.nlm.nih.gov
- راشیتیسم: کمبود ویتامین D در کودکان می‌تواند منجر به نرمی استخوان‌ها و در نتیجه انحراف زانو شود.
- منبع: National Institutes of Health (NIH): Rickets: (https://www.niams.nih.gov/health-topics/rickets)
- بیماری رشد غیر طبیعی استخوان: این بیماری باعث رشد غیرطبیعی استخوان‌ها میشود و می‌تواند منجر به انحراف زانو شود.
- منبع : National Institutes of Health (NIH) :Paget’s Disease of Bone: (https://www.niams.nih.gov/health-topics/pagets-disease-bone)
- آسیب‌ها و ضربه‌ها:
- شکستگی‌های نامناسب: شکستگی‌های زانو یا ساق پا که به درستی ترمیم نمی‌شوند، می‌توانند باعث انحراف زانو شوند.
- آسیب‌های رباط و غضروف: آسیب به رباط‌ها و غضروف‌های زانو می‌تواند باعث ناپایداری مفصل و در نتیجه انحراف زانو شود.
- عوامل دیگر:
-
اضافه وزن و چاقی: فشار بیش از حد بر مفاصل زانو می‌تواند خطر انحراف زانو را افزایش دهد.
-
ضعف عضلانی: ضعف عضلات اطراف زانو می‌تواند باعث ناپایداری مفصل و در نتیجه انحراف زانو شود.
-
تفاوت طول پاها: تفاوت قابل توجه در طول پاها می‌تواند باعث انحراف زانو در پای بلندتر شود.
سوالات متداول درباره انحراف زانو
1. آیا انحراف زانو قابل پیشگیری است؟
تا حدی بله. برخی از عوامل خطر انحراف زانو مانند ژنتیک غیرقابل تغییر هستند. با این حال، می توان با کنترل وزن، انجام فعالیت های بدنی منظم و حفظ تعادل ویتامین D در بدن، خطر ابتلا به این عارضه را کاهش داد.
2. آیا انحراف زانو همیشه نیاز به درمان دارد؟
خیر. در موارد خفیف، انحراف زانو ممکن است هیچ مشکلی ایجاد نکند و نیازی به درمان نداشته باشد. با این حال، در موارد شدیدتر، درمان می تواند به بهبود علائم و جلوگیری از مشکلات بعدی مانند آرتروز کمک کند.
در ضمن میتوانید بر روی عمل جراحی تعویض مجدد مفصل زانو کلیک کرده و اطلاعات در خور بدست بیاورید و با ما در ارتباط باشید تا کاملا رایگان بهترین مشاوره را داشته باشید تا بهترین عمل جراحی ممکن را انجام بدهید
3. بهترین روش درمان انحراف زانو چیست؟
بهترین روش درمان انحراف زانو به سن، شدت انحراف و علت زمینه ای آن بستگی دارد. در برخی موارد، ممکن است ورزش یا استفاده از زانوبند کافی باشد. در موارد دیگر، ممکن است جراحی لازم باشد.
