نام عضلات مفصل شانه: سلام به شما همراهان همیشگی “گروه ارتوپدی سامان”، بزرگترین مرجع اطلاعات ارتوپدی در ایران!
در این مقاله جامع و کاربردی که توسط تیم متخصص محتوای ما تهیه شده، قصد داریم به یکی از پیچیده‌ترین و در عین حال مهم‌ترین مفصل‌های بدن، یعنی “مفصل شانه”، بپردازیم. شاید برایتان جالب باشد که بدانید شانه، متحرک‌ترین مفصل بدن است و همین ویژگی، آن را مستعد آسیب‌های گوناگون می‌کند.
در این مقاله، با نام عضلات مفصل شانه آشنا می‌شویم، نگاهی به آناتومی شگفت‌انگیز این عضلات می‌اندازیم، عملکرد هر کدام را بررسی می‌کنیم و در نهایت، راهکارهایی برای پیشگیری و درمان آسیب‌های شانه ارائه می‌دهیم. پس تا پایان این سفر هیجان‌انگیز با ما همراه باشید!
نام عضلات مفصل شانه: آشنایی با قهرمانان گمنام
عضلات مفصل شانه، مانند قهرمانان گمنامی هستند که وظیفه سنگین حرکت و پایداری این مفصل پیچیده را بر عهده دارند. اگر بخواهیم این عضلات را به دو گروه اصلی تقسیم کنیم، می‌توانیم به عضلات سطحی و عضلات عمقی اشاره کنیم.
عضلات سطحی شانه: نگهبانان دروازه
- دلتوئید (Deltoid): این عضله بزرگ و قدرتمند، مانند یک کلاه خود، روی مفصل شانه قرار گرفته و مسئول اصلی حرکات ابداکشن (دور کردن بازو از بدن)، فلکشن (بالا بردن بازو به جلو) و اکستنشن (حرکت بازو به عقب) است.
- تراپزیوس (Trapezius): این عضله بزرگ و مثلثی شکل، در پشت گردن و شانه قرار دارد و در حرکات بالا انداختن شانه، عقب بردن کتف و چرخش سر نقش مهمی ایفا می‌کند.
عضلات عمقی شانه: محافظان استخوان
- عضلات گرداننده شانه (Rotator Cuff Muscles): این گروه شامل چهار عضله کوچک اما حیاتی به نام‌های سوپرااسپیناتوس، اینفرااسپیناتوس، ترس مینور و ساب‌اسکاپولاریس می‌شود. این عضلات، مانند یک حلقه محافظ، اطراف مفصل شانه را احاطه کرده و علاوه بر کمک به حرکات چرخشی بازو، نقش مهمی در پایداری شانه دارند.
آیا می‌دانستید؟ آسیب‌های روتاتور کاف، یکی از شایع‌ترین مشکلات شانه هستند که می‌توانند باعث درد و محدودیت حرکتی شوند.
مفصل عضلات شانه: شاهکار مهندسی طبیعت
مفصل شانه، یک مفصل گوی و کاسه‌ای است که از اتصال سر استخوان بازو (هومروس) به حفره گلنوئید کتف تشکیل می‌شود. این نوع اتصال، دامنه حرکتی وسیعی را برای شانه فراهم می‌کند، اما در عین حال، آن را مستعد دررفتگی و آسیب‌های دیگر می‌کند.
آناتومی مفصل شانه: نگاهی دقیق‌تر
- استخوان‌ها: استخوان‌های اصلی تشکیل دهنده مفصل شانه عبارتند از: هومروس (استخوان بازو)، کتف (اسکاپولا) و ترقوه (کلاویکل).
- رباط‌ها: رباط‌ها، نوارهای بافتی محکمی هستند که استخوان‌ها را به یکدیگر متصل می‌کنند و به پایداری مفصل کمک می‌کنند.
- کپسول مفصلی: این بافت، مانند یک کیسه، مفصل را احاطه کرده و حاوی مایع سینوویال است که به روان شدن حرکات مفصل کمک می‌کند.
- لابروم: لابروم، یک بافت غضروفی حلقه‌ای شکل است که دور حفره گلنوئید را فرا گرفته و به افزایش پایداری مفصل کمک می‌کند.
حرکات مفصل شانه: رقص هماهنگ عضلات
مفصل شانه، قادر به انجام طیف وسیعی از حرکات است، از جمله:
- فلکشن (Flexion): بالا بردن بازو به جلو
- اکستنشن (Extension): حرکت بازو به عقب
- ابداکشن (Abduction): دور کردن بازو از بدن
- اداکشن (Adduction): نزدیک کردن بازو به بدن
- چرخش داخلی (Internal Rotation): چرخاندن بازو به سمت داخل
- چرخش خارجی (External Rotation): چرخاندن بازو به سمت خارج
عضلات گرداننده مفصل شانه: نگهبانان پایداری
همانطور که قبلاً اشاره شد، عضلات گرداننده شانه (روتاتور کاف)، نقش حیاتی در پایداری و حرکت مفصل شانه دارند. این عضلات، با ایجاد یک نیروی متعادل، سر استخوان بازو را در مرکز حفره گلنوئید نگه می‌دارند و از دررفتگی آن جلوگیری می‌کنند.
عملکرد عضلات گرداننده شانه: هماهنگی بی‌نظیر
- سوپرااسپیناتوس (Supraspinatus): این عضله، اولین عضله‌ای است که در حرکت ابداکشن شانه فعال می‌شود و در مراحل اولیه این حرکت، نقش اصلی را ایفا می‌کند.
- اینفرااسپیناتوس (Infraspinatus) و ترس مینور (Teres Minor): این دو عضله، با همکاری یکدیگر، مسئول اصلی چرخش خارجی بازو هستند.
- ساب‌اسکاپولاریس (Subscapularis): این عضله قدرتمند، در جلوی کتف قرار دارد و وظیفه اصلی آن، چرخش داخلی بازو است.
نکته مهم: ضعف یا آسیب هر یک از این عضلات، می‌تواند تعادل نیروها در مفصل شانه را بر هم زده و منجر به ناپایداری و درد شود.
آناتومی عضلات شانه: سفری به درون شاهکار
در این بخش، به بررسی دقیق‌تر آناتومی عضلات شانه می‌پردازیم و با جزئیات بیشتری، با این عضلات شگفت‌انگیز آشنا می‌شویم.
دلتوئید (Deltoid): غول قدرتمند
این عضله بزرگ و چندبخشی، از سه قسمت قدامی (جلویی)، میانی (جانبی) و خلفی (پشتی) تشکیل شده است. هر قسمت از دلتوئید، عملکرد خاصی دارد:
- دلتوئید قدامی: فلکشن و چرخش داخلی بازو
- دلتوئید میانی: ابداکشن بازو
- دلتوئید خلفی: اکستنشن و چرخش خارجی بازو
آیا می‌دانستید؟ دلتوئید، یکی از عضلات مورد علاقه بدنسازان است و تمرینات متنوعی برای تقویت آن وجود دارد.
تراپزیوس (Trapezius): مثلث توانمند
این عضله بزرگ و مثلثی شکل، از سه قسمت بالایی، میانی و پایینی تشکیل شده است. هر قسمت از تراپزیوس، عملکرد متفاوتی دارد:
- تراپزیوس بالایی: بالا انداختن شانه و چرخش کتف به بالا
- تراپزیوس میانی: عقب بردن کتف
- تراپزیوس پایینی: پایین آوردن شانه و چرخش کتف به پایین
عضلات گرداننده شانه (Rotator Cuff Muscles): محافظان کوچک
این گروه شامل چهار عضله کوچک اما حیاتی است که به شرح زیر هستند:
- سوپرااسپیناتوس (Supraspinatus): این عضله در بالای کتف قرار دارد و به تاندون سوپرااسپیناتوس متصل می‌شود.
- اینفرااسپیناتوس (Infraspinatus): این عضله در زیر کتف قرار دارد و به تاندون اینفرااسپیناتوس متصل می‌شود.
- ترس مینور (Teres Minor): این عضله در کنار اینفرااسپیناتوس قرار دارد و به تاندون ترس مینور متصل می‌شود.
- ساب‌اسکاپولاریس (Subscapularis): این عضله در جلوی کتف قرار دارد و به تاندون ساب‌اسکاپولاریس متصل می‌شود.
عضله شانه کامل: قدرت و زیبایی در کنار هم
یک عضله شانه کامل، علاوه بر قدرت و عملکرد مناسب، باید ظاهری متناسب و زیبا نیز داشته باشد. به همین دلیل، بسیاری از افراد، به خصوص ورزش
کاران و علاقه‌مندان به تناسب اندام، به تمرینات مخصوص شانه اهمیت ویژه‌ای می‌دهند.
بهترین عضله شانه: یک انتخاب دشوار
انتخاب بهترین عضله شانه، کار آسانی نیست، زیرا هر کدام از عضلات شانه، نقش مهم و منحصر به فردی در عملکرد این مفصل دارند. با این حال، اگر بخواهیم یک عضله را به عنوان نماینده قدرت و زیبایی شانه انتخاب کنیم، می‌توانیم به عضله دلتوئید اشاره کنیم. این عضله بزرگ و حجیم، نه تنها مسئول اصلی حرکات شانه است، بلکه ظاهر شانه را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد.
تقویت عضلات شانه: کلید داشتن شانه‌های قدرتمند
برای داشتن شانه‌هایی قوی و سالم، انجام تمرینات تقویتی به صورت منظم ضروری است. در ادامه، به برخی از بهترین تمرینات برای تقویت عضلات شانه اشاره می‌کنیم:
- پرس سرشانه (Overhead Press): این تمرین، عضلات دلتوئید، تراپزیوس و عضلات گرداننده شانه را به خوبی تقویت می‌کند.
- نشر جانب (Lateral Raise): این تمرین، تمرکز بیشتری روی عضله دلتوئید میانی دارد و به افزایش حجم و قدرت آن کمک می‌کند.
- نشر جلو (Front Raise): این تمرین، عضله دلتوئید قدامی را هدف قرار می‌دهد و به بهبود عملکرد شانه در حرکات فلکشن کمک می‌کند.
- چرخش خارجی با کش (External Rotation): این تمرین، عضلات گرداننده شانه را تقویت می‌کند و به پایداری بیشتر مفصل کمک می‌کند.
- چرخش داخلی با کش (Internal Rotation): این تمرین نیز عضلات گرداننده شانه را تقویت می‌کند و به تعادل نیروها در مفصل کمک می‌کند.
نکته مهم: قبل از شروع هر برنامه تمرینی، حتماً با یک پزشک یا فیزیوتراپیست مشورت کنید.
عضله زیر شانه: عضله‌ای کوچک با نقش بزرگ
عضله زیر شانه (Subscapularis)، یکی از چهار عضله تشکیل دهنده گروه گرداننده شانه است. این عضله در جلوی کتف قرار دارد و وظیفه اصلی آن، چرخش داخلی بازو است. همچنین، این عضله به حفظ پایداری مفصل شانه کمک می‌کند.
آناتومی عضله زیر شانه: نگاهی نزدیک‌تر
عضله زیر شانه، از سطح داخلی کتف شروع شده و به برجستگی کوچک استخوان بازو (توبروزیتی کوچک) متصل می‌شود. این عضله، توسط عصب ساب‌اسکاپولاریس عصب‌دهی می‌شود.
آسیب‌های عضله زیر شانه: پارگی و التهاب
آسیب‌های شایع عضله زیر شانه عبارتند از:
- پارگی عضله زیر شانه: این آسیب، می‌تواند در اثر ضربه مستقیم یا استفاده بیش از حد از عضله رخ دهد.
- التهاب تاندون عضله زیر شانه: این عارضه، معمولاً در اثر حرکات تکراری یا فشار زیاد به عضله ایجاد می‌شود.
درمان آسیب‌های عضله زیر شانه: استراحت، فیزیوتراپی و در موارد شدید، جراحی
درمان آسیب‌های عضله زیر شانه، بستگی به شدت آسیب دارد. در موارد خفیف، استراحت، یخ درمانی و فیزیوتراپی ممکن است کافی باشد. اما در موارد شدیدتر، ممکن است نیاز به جراحی باشد.
آناتومی مفصل شانه: پیچیدگی در عین سادگی
مفصل شانه، یک مفصل پیچیده است که از سه استخوان اصلی، چندین عضله، رباط‌ها و تاندون‌ها تشکیل شده است. این مفصل، به ما اجازه می‌دهد تا بازوهایمان را در جهات مختلف حرکت دهیم.
استخوان‌های مفصل شانه: سه رکن اصلی
- کتف (Scapula): این استخوان مثلثی شکل، در پشت قفسه سینه قرار دارد و به استخوان بازو و ترقوه متصل می‌شود.
- استخوان بازو (Humerus): این استخوان بلند، در بالای بازو قرار دارد و به کتف و استخوان‌های ساعد متصل می‌شود.
- ترقوه (Clavicle): این استخوان S شکل، در جلوی قفسه سینه قرار دارد و به کتف و جناغ سینه متصل می‌شود.
عضلات مفصل شانه: موتورهای محرکه
همانطور که قبلاً اشاره شد، عضلات شانه، مسئول حرکت و پایداری این مفصل هستند. عضلات اصلی شانه عبارتند از:
- دلتوئید (Deltoid)
- تراپزیوس (Trapezius)
- عضلات گرداننده شانه (Rotator Cuff Muscles)
- عضله سینه‌ای بزرگ (Pectoralis Major)
- عضله پشتی بزرگ (Latissimus Dorsi)
آناتومی عضلاتی: ساختار و عملکرد
عضلات، بافت‌های انقباضی هستند که با کوتاه و بلند شدن، باعث حرکت استخوان‌ها و مفاصل می‌شوند. هر عضله، از تعداد زیادی فیبر عضلانی تشکیل شده است که توسط بافت همبند به هم متصل شده‌اند.
انواع عضلات: سه دسته اصلی
- عضلات اسکلتی: این عضلات، به استخوان‌ها متصل هستند و مسئول حرکت ارادی بدن هستند.
- عضلات صاف: این عضلات، در دیواره اندام‌های داخلی مانند معده، روده و رگ‌های خونی یافت می‌شوند و مسئول حرکات غیر ارادی هستند.
- عضله قلب: این عضله، فقط در قلب یافت می‌شود و مسئول پمپاژ خون به سراسر بدن است.
عملکرد عضلات: انقباض و استراحت
عضلات، با انقباض و استراحت، باعث حرکت می‌شوند. وقتی یک عضله منقبض می‌شود، کوتاه شده و نیرویی ایجاد می‌کند که استخوان‌ها را به حرکت در می‌آورد. وقتی عضله استراحت می‌کند، به طول اولیه خود باز می‌گردد.
آناتومی استخوان‌های شانه: پایه و اساس
استخوان‌های شانه، ساختار اصلی این مفصل را تشکیل می‌دهند و به عنوان تکیه‌گاه برای عضلات و رباط‌ها عمل می‌کنند.
ساختار استخوان‌ها: بافت زنده و پویا
استخوان‌ها، بافت‌های زنده و پویایی هستند که دائماً در حال بازسازی و ترمیم هستند. این بافت‌ها، از سلول‌های استخوانی، مواد معدنی و پروتئین کلاژن تشکیل شده‌اند.
رشد و نمو استخوان‌ها: فرآیندی پیوسته
استخوان‌ها، از دوران جنینی شروع به رشد می‌کنند و این فرآیند تا پایان بلوغ ادامه می‌یابد. در طول این مدت، استخوان‌ها بلندتر، ضخیم‌تر و قوی‌تر می‌شوند.
سوالات متداول درباره نام عضلات مفصل شانه:
- عضلات مفصل شانه چه نام دارند؟عضلات مفصل شانه شامل دلتوئید، تراپزیوس، عضلات گرداننده شانه (سوپرااسپیناتوس، اینفرااسپیناتوس، ترس مینور و ساب‌اسکاپولاریس)، عضله سینه‌ای بزرگ و عضله پشتی بزرگ می‌شوند.
- شایع‌ترین آسیب‌های عضلات مفصل شانه کدامند؟پارگی روتاتور کاف، التهاب تاندون‌ها، بورسیت، سندرم گیر افتادگی شانه و دررفتگی شانه از جمله آسیب‌های شایع عضلات مفصل شانه هستند.
- چگونه می‌توان از آسیب‌های عضلات مفصل شانه پیشگیری کرد؟با انجام حرکات ورزشی مناسب، گرم کردن قبل از ورزش، سرد کردن پس از ورزش، حفظ وضعیت بدنی صحیح و اجتناب از بلند کردن اجسام سنگین می‌توان از آسیب‌های عضلات مفصل شانه پیشگیری کرد.
- درمان آسیب‌های عضلات مفصل شانه چیست؟درمان آسیب‌های عضلات مفصل شانه بستگی به نوع و شدت آسیب دارد. در موارد خفیف، استراحت، یخ درمانی و فیزیوتراپی ممکن است کافی باشد. اما در موارد شدیدتر، ممکن است نیاز به داروهای ضد التهاب، تزریق کورتیکواستروئید یا حتی جراحی باشد.
- چه تمریناتی برای تقویت عضلات مفصل شانه مناسب هستند؟پرس سرشانه، نشر جانب، نشر جلو، چرخش خارجی با کش و چرخش داخلی با کش از جمله تمرینات مناسب برای تقویت عضلات مفصل شانه هستند.
- آیا می‌توان با وجود آسیب عضلات مفصل شانه به ورزش ادامه داد؟بستگی به نوع و شدت آسیب دارد. در برخی موارد، می‌توان با تغییر نوع ورزش یا کاهش شدت آن، به فعالیت ورزشی ادامه داد. اما در موارد شدیدتر، ممکن است نیاز به استراحت کامل از فعالیت‌های ورزشی باشد.
نتیجه‌گیری
در این مقاله از گروه ارتوپدی سامان با نام عضلات مفصل شانه، آناتومی، عملکرد و آسیب‌های مرتبط با آن‌ها آشنا شدیم. امیدواریم این اطلاعات به شما در حفظ سلامت و تقویت شانه‌هایتان کمک کند. به یاد داشته باشید که پیشگیری همیشه بهتر از درمان است، پس با رعایت نکات ایمنی و انجام تمرینات صحیح، از آسیب‌های شانه جلوگیری کنید.
گروه ارتوپدی سامان، به عنوان بزرگترین وب‌سایت ارتوپدی، همواره در تلاش است تا با ارائه مطالب علمی و کاربردی، شما را در مسیر سلامتی همراهی کند. از اینکه تا پایان این مقاله با ما همراه بودید، صمیمانه سپاسگزاریم!
گروه ارتوپدی سامان، از همراهی و حمایت شما تا پایان این مقاله صمیمانه قدردانی می‌کند.
